Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu (ESCWA) ile Kasım 2023’te yayınladığı “Gazze Savaşı: Filistin devleti üzerinde beklenen sosyoekonomik etkiler” başlıklı raporunu güncelledi.
Rapora göre, Gazze’deki savaş şu ana kadar Filistin halkının yoksulluğunu daha da artırırken, ülkenin milli gelirini düşürdü. İsrail’in saldırıları, işsizliği artırıp istihdamı azaltırken, temel kalkınma göstergeleri olan eğitim ve sağlık hizmetleri ciddi biçimde kesintiye uğradı. İsrail’in saldırılarının devam etmesi halinde Filistin’de sosyoekonomik durumun daha da kötüleşmesi bekleniyor.
Rapora göre, Filistin ekonomisi İsrail saldırılarında 6 ayda reel Gayrisafi Yurt içi Hasılasının (GSYH) yüzde 25,8’ini kaybetti.
Rapor, Gazze’de devam eden saldırıların Filistin halkı, ekonomisi ve ülkenin insani kalkınması üzerindeki yıkıcı etkisini ortaya koyarken, acil ateşkes ihtiyacı, insani krize çözüm bulma ve Filistin ekonomisiyle altyapısını yeniden inşa etme çabalarının sürdürülmesi gerektiğini vurguladı.
12 Nisan itibarıyla Gazze’deki nüfusun en az yüzde 5’inin öldürüldüğü, ağır yaralandığı veya yaralandığı belirtilen raporda, Gazze’de yaklaşık 7 bin kişinin kaybolduğu bildirildi, Batı Şeria’da ise 500 kişinin öldürüldüğü kaydedildi.
Raporda, Filistin’in reel GSYH’sindeki kaybın savaşın ilk 6 ayında yüzde 25,8 veya 7,1 milyar dolar olarak tahmin edildiği aktarılırken, saldırıların devam etmesi halinde GSYH kaybının 7 ayda yüzde 26,9’a, 8 ayda yüzde 27,9’a ve 9 ayda yüzde 29’a veya 7,6 milyar dolara ulaşabileceği belirtildi.
Tüm ekonomik sektörlerin ciddi şekilde etkilendiğine dikkat çekilen raporda, en önemli düşüşün yüzde 75,2 ile inşaat sektöründe yaşandığı bildirildi.
Raporda, mevcut yaşananlardan en çok orta sınıfın etkilendiği belirtilerek, saldırıların başlamasından 6 ay sonra tüketimin yüzde 35,6 azaldığı ve bu düşüşün 9. ayda yüzde 38,6’ya ulaşabileceği kaydedildi.
Saldırıların ilk 6 ayında yoksulluğun yüzde 114,2 arttığı, Filistin’deki yoksulluk oranının nüfusun yüzde 26,7’sinden yüzde 57,2’sine yükseldiği belirtilen raporda, yaklaşık 1,67 milyon kişinin daha yoksulluğa itilmesiyle yoksul sayısının 3,13 milyon kişiye ulaştığı belirtildi.
Saldırıların başlamasından 7 ay sonra Filistin’in GSYH’sindeki kaybın 7,1 milyar dolar olacağı, yoksulluk oranının ise yüzde 118,7 artarak nüfusun yüzde 58,4’üne yükseleceği tahmin edildi.
Savaşın 9 aya kadar devam etmesi halinde yoksulluk oranının nüfusun yüzde 60,7’ye çıkmasının beklendiğine işaret edilen raporda, bunun orta sınıfın büyük bir bölümünü yoksulluk sınırının altına iteceği ve yoksulluk içinde yaşan insan sayısını 1,86 milyon artıracağı belirtildi.
Raporda, saldırılardan önce yüzde 25,7 olan işgal altındaki Filistin topraklarındaki işsizlik oranının 6 ayda yüzde 46,1’e ulaştığı ve 9. ayda yüzde 47,8’e yükselebileceği tahmin edildi.
UNDP Başkanı Achim Steiner, konuya ilişkin değerlendirmesinde, savaşın devam ettiği her günün Filistinlilere hem şimdi hem de orta ve uzun vadede büyük ve artan maliyetler getireceğini bildirdi.
Steiner, “İlk değerlendirmemizle karşılaştırıldığında, bu yeni rakamlar Gazze’de yaşanan acıların savaş sona erdiğinde de bitmeyeceği konusunda uyarıyor. Bu kadar kısa bir süre içinde eşi benzeri görülmemiş düzeyde insan kaybı, sermaye tahribatı ve yoksulluktaki hızlı artış, nesillerin geleceğini tehlikeye atan ciddi bir kalkınma krizine yol açacaktır” İfadelerini kullandı.
